W SKRÓCIE

  • Cynk jest uznawany za niezbędny minerał dla zdrowia człowieka od lat 70. XX wieku. Ponad 300 enzymów w organizmie człowieka wymaga cynku do normalnego funkcjonowania. Cynk jest również dobrze znany ze swojej roli w odporności i prawidłowym rozwoju układu odpornościowego.
  • Cząsteczka wewnątrz komórek zwana GPR39 działa jak czujnik, który monitoruje zmiany poziomu cynku - gdy poziom cynku wzrasta, GPR39 wyzwala kluczowy czynnik odnowy i regenerację grasicy.
  • Jonofory cynku, które działają jak transportery cynk do komórki, poprawiają jego wchłanianie. Jonofory cynku obejmują hydroksychlorochinę (HCQ), chlorochinę, kwercetynę i galusan epigallokatechiny (EGCG).
  • Nadmierna suplementacja cynkiem może powodować brak równowagi w stosunku cynku do miedzi, co może zaburzać funkcjonowanie układu odpornościowego. Z kolei miedź jest współzależna od żelaza.

Według dr. Mercoli

Cynk od lat 70. uznawany jest za niezbędny minerał dla zdrowia człowieka. Jest to drugi pod względem częstości występowania minerał śladowy w ludzkim ciele, ale organizm nie jest w stanie go przechowywać, dlatego należy codziennie spożywać pokarmy zawierające cynk, aby zaspokoić potrzeby organizmu.

Ponad 300 enzymów w organizmie człowieka wymaga cynku do normalnego funkcjonowania. Cynk jest dobrze znany ze swojej roli w odporności i prawidłowym rozwoju układu odpornościowego.

Badania z ostatniej dekady wykazały kluczową rolę, jaką odgrywa cynk w ograniczaniu długości i nasilenia infekcji górnych dróg oddechowych. Na przykład, metaanaliza opublikowana w 2017 r. wykazała, że osoby, które przyjmowały suplement cynku w ilości od 80 do 92 miligramów (mg) dziennie na początku objawów przeziębienia, odnotowały skrócenie czasu trwania przeziębienia o 33%.

Badania opublikowane w 2020 roku wykazały również, że cynk ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania układu odpornościowego, a niedobór tego pierwiastka może zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Na początku pandemii wielu lekarzy, którzy leczyli pacjentów z COVID-19, dostrzegli znaczenie cynku i opublikowali wczesne wytyczne dotyczące zastosowania cynku w leczeniu COVID-19.

Jak cynk wpływa na odporność?

Cynk wpływa na układ odpornościowy i na różne sposoby pomaga zapobiegać infekcjom. Na przykład, dane wykazały, że:

Osoby z niedoborem cynku mają zwiększoną podatność na patogeny, ponieważ cynk pomaga zapobiegać przedostawaniu się wirusów do wnętrza komórek i ich replikacji.

Cynk pośredniczy w odporności nieswoistej, w tym komórek NK i neutrofili.

Niedobór cynku zapobiega aktywacji limfocytów T, produkcji cytokin przez Th1 i zdolności limfocytów B do pomocy. Podczas niedoboru cynku zagrożony jest również rozwój limfocytów B.

Niedobór cynku wpływa na funkcję makrofagów, które mogą przez to wywołać produkcję cytokin i rozregulowaną śmierć wewnątrzkomórkową. Tak więc przy niedoborze cynku nie tylko dochodzi do większej liczby infekcji wirusowych, ale także do wzrostu odpowiedzi hiperzapalnej.

Cynk ma kluczowe znaczenie dla replikacji DNA, transkrypcji RNA oraz aktywacji i podziału komórek.

Cynk wspomaga wzrost i funkcjonowanie włosków rzęskowych w układzie oddechowym. Jedno z badań opublikowanych w American Journal of Rhinology and Allergy wykazało, że cynk stymuluje częstotliwość ruchów rzęsek i może pomóc w poprawie oczyszczania śluzowo-rzęskowego, co jest niezbędne do oczyszczenia płuc ze śluzu. Inna grupa naukowców odkryła, że suplementacja zwierząt z niedoborem cynku wpływa na długość rzęsek i liczbę komórek nabłonka w oskrzelach.

Cynk poprawia również barierę nabłonkową dróg oddechowych.

Cynk wpływa na poziom interferonu-gamma (IFN-γ), który odgrywa znaczącą rolę w obronie przed patogenami wewnątrzkomórkowymi. Kiedy nastąpi zmniejszenie poziomu tej cytokiny, funkcja odpornościowa zostanie osłabiona.

Cynk pomaga układowi odpornościowemu wzmacniać komórki odpornościowe

Badanie z marca 2022 r. rzuciło nowe światło na to, jak cynk wpływa na funkcje odpornościowe. Według Science Daily:

„W nowym badaniu opublikowanym 25 marca w czasopiśmie Blood, naukowcy z Centrum Badań nad Rakiem Freda Hutchinsona ujawniają dwa sposoby, w jakie cynk wspiera odporność i sugerują, jak można go wykorzystać do poprawy zdrowia.
Korzystając z modelu mysiego, zespół odkrył, że cynk jest potrzebny do rozwoju zwalczających choroby komórek odpornościowych zwanych komórkami T i pobudza regenerację grasicy - narządu odpornościowego, który wytwarza komórki T.
„Badanie to poszerza naszą wiedzę na temat wpływu cynku na układ odpornościowy i sugeruje nową strategię terapeutyczną poprawy regeneracji układu odpornościowego” – powiedział starszy autor, dr Jarrod Dudakov, immunolog z Fred Hutch ...
Dr Iovino i Dudakov odkryli, że podobnie jak u ludzi grasice myszy pozbawionych cynku kurczą się i wytwarzają znacznie mniej dojrzałych limfocytów T, nawet po zaledwie trzech tygodniach diety bezcynkowej. Dr Iovino był w stanie wykazać, że bez cynku limfocyty T nie mogą w pełni dojrzeć.
Odkrył również, że niedobór cynku spowalnia powrót liczby limfocytów T do normy po leczeniu immunosupresyjnym u myszy, podobnym do tego, jakie podaje się pacjentom, którzy mają otrzymać przeszczep komórek macierzystych krwi. I odwrotnie, dodatkowa ilość cynku przyspiesza ten proces, a limfocyty T regenerują się szybciej niż normalnie”.

Kiedy cynk na zewnątrz komórek wzrasta, komórki uwalniają czynnik regeneracyjny, który wyzwala odnowę wewnątrz grasicy. Limfocyty T gromadzą cynk w miarę rozwoju, ale po ich zabiciu przez promieniowanie (lub inne szkodliwe zdarzenie), cynk jest uwalniany, co podnosi jego poziom.

Cząsteczka wewnątrz komórek zwana GPR39 działa jak czujnik, który monitoruje zmiany w zewnętrznym poziomie cynku, a gdy poziom tego pierwiastka wzrasta, GPR39 wyzwala uwalnianie czynnika odnowy i regenerację grasicy. Naukowcy odkryli również, że mogą wywołać proces regeneracyjny za pomocą nowego związku, który naśladuje wzrost poziomu cynku.

Jonofory cynku poprawiają skuteczność cynku

Chociaż cynk jest kluczowym minerałem dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, suplementy cynku nie mają dobrej biodostępności. Tak więc, aby poprawić wchłanianie cynku do komórki, bardzo przydatny może być jonofor cynku. Jonofory cynku zasadniczo działają jak transportery, które transportują cynk przez błonę komórkową do komórki, a wprowadzenie cynku do komórki ma kluczowe znaczenie dla zatrzymania replikacji wirusa.

Jonofory cynku, które były często eksponowane w alternatywnych mediach w ciągu ostatnich dwóch lat, to hydroksychlorochina (HCQ), chlorochina, kwercetyna i galusan epigallokatechiny (EGCG). Są szanse, że słyszałeś o stosowaniu HCQ w przypadku COVID-19, ale prawdziwym kluczem we wczesnych protokołach leczenia, które wykorzystują HCQ, jest tak naprawdę cynk. Podstawową rolą HCQ jest zwiększenie wychwytu cynku w komórce.

Kwercetyna, która jest naturalnym suplementem, również transportuje cynk, ale dodatkowo ma właściwości przeciwwirusowe, przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne, przeciwutleniające i zmniejsza zdolność SARS-CoV-2 do infekowania komórek ludzkich.

Co ważne, kwercetyna zwiększa biogenezę mitochondriów w mięśniach szkieletowych, co sugeruje, że część jej działań przeciwwirusowych wynika ze zwiększonej mitochondrialnej sygnalizacji przeciwwirusowej. Zmniejszając uszkodzenia oksydacyjne, zmniejsza również ryzyko wtórnych infekcji bakteryjnych, które są w rzeczywistości główną przyczyną zgonów związanych z grypą.

Kiedy HCQ została zakazana w leczeniu COVID-19, wiele osób mądrze przeszło na kwercetynę, która jest dostępna bez recepty. Wiele badań wykazało, że kwercetyna stosowana na wczesnym etapie infekcji zmniejsza ryzyko hospitalizacji i zgonu z powodu COVID-19 oraz poprawia wyniki kliniczne.

Uwaga! Suplementacja diety cynkiem może wywołać nierównowagę stosunku cynku do miedzi

Mimo wszystkich zalet suplementacji diety cynkiem, więcej nie znaczy lepiej. W rzeczywistości nadmiar cynku może zaburzyć prawidłowy stosunek cynku do miedzi.

Jak zauważył dr Chris Masterjohn w artykule i serii postów na Twitterze, „dopuszczalne proporcje cynku do miedzi wahają się od 2 do 1 do 15 do 1 na korzyść cynku. Bezpieczne spożycie miedzi wynosi maksymalnie 10 mg/d”,  a „maksymalna ilość cynku, jaką można spożywać, pozostając w dopuszczalnym zakresie stosunku cynku do miedzi, a także pozostając w górnej granicy dla miedzi wynosi 150 mg /d”.

Wykazano, że spożycie cynku w dawkach od 150 mg do 300 mg dziennie zmniejsza poziom markerów funkcji odpornościowej - ostrzega dr Masterjohn - i „jest całkiem możliwe, że szkodliwy wpływ cynku w dawce 300 mg/d na wskaźnik stymulacji limfocytów wynika głównie lub całkowicie z indukcji niedoboru miedzi”.

Wykazano, że przyjmowanie nawet 60 mg cynku dziennie obniża aktywność dysmutazy ponadtlenkowej - enzymu, który jest ważny dla obrony antyoksydacyjnej i funkcji odpornościowej - a jego prawidłowe funkcjonowanie zależy zarówno od cynku, jak i miedzi.

Kluczową rzeczą do zapamiętania jest to, że na poziom cynku wpływa również poziom miedzi, a brak równowagi międy tymi dwoma pierwiastkami może prowadzić do problemów zdrowotnych. Najlepszym sposobem na szybkie osiągnięcie odpowiedniej równowagi cynku i miedzi jest pozyskiwanie minerałów z pełnowartościowej diety złożonej ze zdrowych produktów bogatych w składniki odżywcze.

Potrzebujesz więcej cynku?

To powiedziawszy, niedobór cynku jest powszechny. Eksperci uważają, że około 17,3% światowej populacji cierpi na niedobór cynku i szacuje się, że większość osób powyżej 65 roku życia spożywa zaledwie 50% zalecanej ilości tego pierwiastka.

Ten deficyt może częściowo wynikać z ubytku cynku w glebie z powodu konwencjonalnych metod uprawy, a także może po prostu wynikać z niedoboru pokarmów bogatych w cynk w diecie. Ciężki niedobór cynku jest jednak rzadki i często wiąże się z dziedzicznym stanem zwanym acrodermatitis enteropathica.

Typowe objawy wskazujące, że organizm może potrzebować więcej cynku, to brak apetytu, letarg psychiczny, zaburzenia zmysłu smaku lub węchu, częste przeziębienia, grypa lub infekcje, wypadanie włosów i słabe funkcje neurologiczne. Osoby w grupie wyższego ryzyka niedoboru cynku to osoby z niedożywieniem, uporczywą biegunką, osoby starsze, osoby z chorobami zapalnymi lub autoimmunologicznymi, osoby przewlekle spożywające duże ilości alkoholu, wegetarianie i weganie.

Chociaż suplementacja diety cynkiem może być konieczna w czasie choroby, kiedy organizm potrzebuje więcej cynku, zalecam zaspokojenie dziennego zapotrzebowania na cynk z diety. Pokarmy bogate w cynk to:

Czerwony krab królewski

Ostrygi

Migdały

Nerkowce

Fasola zwyczajna

Ekologiczny kurczak

Jagnięcina

Ciecierzyca

Owsianka

Wołowina pochodząca od krów karmionych trawą   

Cheddar lub ser szwajcarski

Jogurt

Grzyby

Szpinak

Mięso wieprzowe

Nasiona dyni

Osobiście byłbym bardzo ostrożny przy przyjmowaniu ponad 15 mg cynku dziennie w postaci suplementu. Jeśli spożywasz duże ilości pokarmów zwierzęcych, takich jak wołowina, możesz ich nawet nie potrzebować, ponieważ pokarmy zwierzęce (patrz tabela powyżej) są zazwyczaj bardzo bogate w cynk, zwłaszcza podroby.

Zjadam około 3/4 funta mielonego mięsa z bizona dziennie, które zawiera 20 mg cynku. Osobiście nie biorę żadnego suplementu cynku, wystarcza spożycie z diety, co jest prawdopodobnie optymalną formą maksymalizacji wchłaniania.

Jeśli zdecydujesz się na suplementację cynku, dr Masterjohn zaleca przyjmowanie od 7 mg do 15 mg cynku cztery razy dziennie, najlepiej na pusty żołądek lub z pokarmem wolnym od fitynianów. Zalecana dieta w USA powinna dostarczać 11 mg cynku dla dorosłych mężczyzn i 8 mg dla dorosłych kobiet. Nieco wyższe dawki zalecane są dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Zaleca także spożywanie co najmniej 1 mg miedzi wraz z dietą lub z suplementów na każde 15 mg przyjmowanego cynku. Najlepiej pozyskiwać miedź z pożywienia, a nie z suplementu.

Dobrymi źródłami cynku są ostrygi, ekologiczna wątróbka wołowa i inne podroby. Witamina C również może być pomocna, ponieważ wpływa na enzym zwany tyrozynazą, który zawiera dwa atomy miedzi. Jednym z doskonałych źródeł jest wiśnia acerola. Dieta powinna zawierać również dużą ilość tłuszczów nasyconych, ponieważ miedź jest minerałem rozpuszczalnym w tłuszczach. Brak tłuszczu w diecie zmniejsza zdolność organizmu do wchłaniania miedzi.

Uważaj również na stosunek miedzi do żelaza

Miedź jest również wysoce współzależna od żelaza – te dwa pierwiastki należy je rozpatrywać łącznie. W przypadku niedoboru miedzi w diecie osłabieniu ulega produkcja hemoglobiny, podobnie jak wiele innych aspektów metabolizmu żelaza. Tak więc anemia nie oznacza automatycznie niedoboru żelaza. Może oznaczać niedobór miedzi. Niedokrwistość zazwyczaj dotyczy dysfunkcji lub rozregulowania funkcji żelaza, a nie jego niedoboru.

Powszechne błędne przekonanie, że anemia jest zawsze wynikiem niedoboru żelaza, jest dużym nieporozumieniem, ponieważ nadmiar żelaza zwiększa stres oksydacyjny i powoduje dysfunkcję metaboliczną. Jak wyjaśnił dr Robbins, mitochondria nie tylko wytwarzają energię, są również ważnymi ośrodkami recyklingu. Żelazo musi być zawracane przez mitochondria do klastrów hemu, co wymaga również konwersji miedzi.

Idealny stosunek żelaza do miedzi wynosi średnio 50 do 1. Idealnie byłoby, gdyby w organizmie znajdowało się około 5000 mg żelaza i około 100 mg miedzi.

Źródła i odniesienia