W SKRÓCIE
- Ostatnie badania wykazały, że osoby starsze, które spożywały najwięcej flawonoidów, miały najwolniejsze tempo spadku zdolności poznawczych.
- Zarówno kemferol, jak i kwercetyna były związane z wolniejszym spadkiem funkcji poznawczych.
- Kwercetyna znajduje się w wielu różnych owocach i warzywach, w tym w cebuli i szalotce, jabłkach, brokułach, szparagach, zielonej papryce, pomidorach, truskawkach, malinach, jagodach, żurawinie, czarnej porzeczce i zielonej herbacie.
- Dobrym źródłem kemferolu jest szpinak, jarmuż i inne zielone warzywa liściaste, szczypiorek, koperek, estragon, cebula, dziki por, szparagi i jagody.
- Kemferol jest również jednym z najważniejszych składników miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba), który jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej od tysięcy lat. Badanie z 2008 roku wykazało, że bogaty w kepferol ekstrakt z miłorzębu japońskiego znacząco hamuje proliferację komórek raka trzustki. Zdolność miłorzębu do poprawy pamięci i funkcji poznawczych była badana od dziesięcioleci.
Według dr. Mercoli
Ostatnie badania ponownie podkreśliły znaczenie stosowania pełnowartościowej diety. Owoce i warzywa są bogate we flawonoidy - bioaktywne związki, które mają właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i cytoprotekcyjne przynoszące korzyści zarówno ciału, jak i mózgowi.
Produkty bogate we flawonole hamują spadek funkcji poznawczych
W tym konkretnym badaniu przeanalizowano diety 961 osób w wieku od 60 do 100 lat, które obserwowano średnio przez 6,9 roku w ramach projektu Rush Memory and Aging Project, aby określić, w jaki sposób dieta wpływa na zdolności poznawcze w starszym wieku.
Żaden z uczestników nie miał objawów demencji na początku badania. Dietę oceniano za pomocą półilościowego kwestionariusza częstotliwości spożywania posiłków, a sprawność poznawczą oceniano co roku za pomocą 19 standardowych testów. Według autorów badania:
„Wyższe spożycie flawonoli i pochodnych flawonoli wiązało się z wolniejszym tempem spadku funkcji poznawczych.
W modelach ciągłych dostosowanych do wieku, płci, wykształcenia, poziomu APOE-ɛ4, aktywności poznawczej w późnym okresie życia, aktywności fizycznej i statusu palenia tytoniu, całkowite spożycie flawonoli wiązało się z wolniejszym pogorszeniem funkcji poznawczych (β = 0,004), pamięci epizodycznej (β = 0,004), pamięci semantycznej (β=0,003), szybkości percepcji (β=0,003) i pamięci roboczej (β=0,003)…
Analizy poszczególnych flawonoli wykazały, że spożycie kemferolu i kwercetyny wiązało się odpowiednio z wolniejszym spadkiem funkcji poznawczych (β=0,01 i β=0,004)…
Wyniki sugerują, że spożycie flawonoli ogółem i kilku poszczególnych flawonoli może być związane z wolniejszym spadkiem funkcji poznawczych w starszym wieku”.
Uczestnicy z najwyższym dziennym spożyciem otrzymywali około 15 miligramów flawonoli dziennie, co odpowiada około 1 szklance ciemnozielonych warzyw liściastych, natomiast osoby o najniższym spożyciu otrzymywały tylko około 5 mg flawonoli dziennie.
Dla porównania, średnie dzienne spożycie flawonoli przez dorosłych Amerykanów szacuje się na 16-20 mg, więc to badanie pokazuje również, że wiele osób starszych nie spożywa wystarczającej ilości owoców i warzyw.
Skoncentruj się na żywności
Kluczowym szczegółem, o którym należy pamiętać, jest to, że w tym badaniu nie wzięto pod uwagę suplementacji, tylko dietę. Badacze zajmujący się żywieniem, którzy opowiadali podczas wywiadu dla CNN o tych odkryciach, podkreślali, że żywność zawiera wiele innych związków bioaktywnych i nie możemy wykluczyć, że to inne specyficzne związki odpowiadały za ochronę przed demencją.
To cenne ostrzeżenie. Często to synergiczny efekt między wszystkimi związkami zawartymi w żywności tworzy „magię”. Owoce i warzywa są korzystne dla naszego zdrowia, zwłaszcza dla mózgu. W celu zachowania funkcji poznawczych, należy skupić się na spożywaniu pełnowartościowych produktów.
Korzyści zdrowotne kwercetyny
Wiele osób wie, co to jest kwercetyna. Dr Vladimir Zelenko spopularyzował kwercetynęjako środek do wczesnego leczenia COVID-19 po ograniczeniu dostępu do hydroksychlorochiny.
Zarówno kwercetyna, jak i hydroksychlorochina są jonoforami cynku, co oznacza, że przenoszą cynk do komórki. Cynk z kolei ma silne działanie przeciwwirusowe. Na początku uważano, że jest to jedyny powód, dla którego kwercetyna działa przeciwko COVID-19. Później naukowcy odkryli szereg innych mechanizmów działania, które również hamują infekcję.
W celu poprawy ogólnego stanu zdrowia kwercetynę można pozyskać ze spożywania szerokiej gamy owoców i warzyw, w tym cebuli i szalotki, jabłek, brokułów, szparagów, zielonej papryki, pomidorów, czerwonej sałaty liściastej, truskawek, malin, jagód, żurawiny, czarnej porzeczki i zielonej herbaty.
Zawartość kwercetyny w każdym z tych produktów zależy w dużej mierze od ekspozycji na światło, więc w zależności od kraju pochodzenia, różne produkty spożywcze mogą mieć największą zawartość kwercetyny. Oprócz spowolnienia spadku funkcji poznawczych, kwercetyna jest pomocna w zapobieganiu i/lub leczeniu chorób takich jak:
Nadciśnienie tętnicze. |
Choroby układu krążenia. |
Otyłość
i zespół metaboliczny (zespół schorzeń obejmujący m.in wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom glukozy we krwi, wysoki poziom
trójglicerydów oraz nagromadzenie tłuszczu w okolicy brzucha i talii, które
zwiększają ryzyko cukrzycy typu 2, chorób serca i udaru mózgu). |
Niektóre
rodzaje nowotworów, w szczególności białaczka, a w mniejszym
stopniu rak piersi. |
Bezalkoholowa
stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD). |
Dna moczanowa. |
Artretyzm. |
Zaburzenia nastroju. |
Zmiany
neurodegeneracyjne wywołane aluminium, takie jak te zmiany obserwowane w
chorobie Alzheimera, Parkinsona i stwardnieniu zanikowym bocznym (ALS). |
Wydłużenie
życia, dzięki zaletom senolitycznym (usuwanie uszkodzonych i zużytych
komórek). |
Mechanizmy działania kwercetyny
Do mechanizmów działania kwercetyny zalicza się:
Działanie
przeciwutleniające — przeciwutleniacze pomagają zapobiegać uszkodzeniom
oksydacyjnym powodowanym przez szkodliwe reaktywne formy tlenu (ROS).
Kwercetyna neutralizuje wolne rodniki, a jej działanie może być dodatkowo
wzmocnione przez witaminę C. |
Działanie
przeciwzapalne przynosi szczególne korzyści dla układu sercowo-naczyniowego. |
Działanie
przeciwalergiczne poprzez hamowanie uwalniania histaminy i innych
substancji uczulających. |
Immunomodulacja
— kwercetyna moduluje m.in. inflammasom NLRP3 – składnik układu
odpornościowego zaangażowany w niekontrolowane uwalnianie cytokin
prozapalnych, które ma miejsce podczas burzy cytokin. |
Działanie przeciwwirusowe — stwierdzono, że
kwercetyna zmniejsza replikację wielu wirusów, w tym HIV, zapalenia wątroby
typu B i C, grypy, SARS-CoV-2, syncytialnego wirusa oddechowego (RSV),
wirusów przeziębienia oraz hamuje rozwój Streptococcus
pneumoniae. Zwiększa również odpowiedź interferonu na
wirusy, w tym SARS-CoV-2, poprzez hamowanie ekspresji kinazy kazeinowej II
(CK2). CK2 jest enzymem, który ma fundamentalne znaczenie dla kontrolowania
homeostazy na poziomie komórkowym. Istnieją dowody na to, że CK2 zmniejsza
zdolność komórki do generowania interferonu typu 1, gdy jest atakowana przez
wirusa. Kwercetyna
jest również jonoforem cynku, tj. związkiem, który transportuje cynk do
komórek, a cynk z kolei ma silne działanie przeciwwirusowe. Łagodząc
uszkodzenia oksydacyjne, zmniejsza również ryzyko wtórnych infekcji
bakteryjnych, które są główną przyczyną zgonów związanych z grypą. |
Działanie
przeciwnowotworowe — kwercetyna hamuje wzrost nowotworów, zwiększa apoptozę
(zaprogramowaną śmierć komórki) komórek nowotworowych oraz promuje autofagię
- naturalny proces oczyszczania organizmu. |
Działanie
przeciwkrzepliwe; hamuje agregację płytek krwi. |
Badania wykazały również wpływ epigenetyczny kwercetyny i jej zdolność do:
- Interakcji ze szlakami sygnalizacyjnymi komórki;
- Regulacji ekspresji genów;
- Wpływu na aktywność czynników transkrypcyjnych;
- Regulacji mikroRNA.
MikroRNA było kiedyś określane terminem „śmieciowe” DNA. Jednak badania wykazały, że jest to w rzeczywistości mikroRNA, które odgrywa kluczową rolę w regulacji genów, na podstawie których produkowane są białka budujące organizm. MicroRNA pełni funkcję przełączników „włącz/wyłącz” dla genów. W zależności od danych wejściowych mikroRNA, pojedynczy gen może kodować nawet ponad 200 białek.
Korzyści zdrowotne i źródła kemferolu
Podobnie jak kwercetyna, kemferol również ma działanie przeciwnowotworowe - selektywnie hamuje wzrost komórek nowotworowych, jednocześnie chroniąc zdrowe komórki. Dobrymi źródłami kemferolu są szpinak, jarmuż i inne zielone warzywa liściaste, szczypiorek, koperek, estragon, cebula, por, szparagi i jagody.
Występuje również w miłorzębie japońskim (Ginko biloba). W rzeczywistości kempferol jest uważany za jeden z jego najważniejszych składników. Miłorząb to drzewo pochodzące z Chin, które jest używane w tradycyjnej medycynie chińskiej od tysięcy lat. W 2008 roku opublikowano badania, które wykazały, że bogaty w kemferol ekstrakt z miłorzębu japońskiego znacząco hamuje proliferację komórek raka trzustki.
Zdolność miłorzębu japońskiego do poprawy pamięci i funkcji poznawczych oraz zapobiegania lub leczenia demencji przez dziesięciolecia była przedmiotem badań. W jednym badaniu wykazano, że miłorząb chroni mózg przed neurotoksycznym działaniem chlorku glinu, który został powiązany z chorobą Alzheimera i innymi zaburzeniami funkcji poznawczych.
Według Cleveland Clinic dawka dla osób dorosłych wynosząca od 120 do 600 miligramów (mg) miłorzębu japońskiego dziennie wydaje się być skuteczna w rozwiązywaniu problemów z pamięcią. Ogólnie uważa się, że miłorząb pozytywnie wpływa na organizm, zwiększając ukrwienie, zmniejszając lepkość krwi, wzmacniając neuroprzekaźniki i neutralizując szkodliwe wolne rodniki.
Słowo ostrzeżenia związane z miłorzębem japońskim: jego nasiona zawierają ginkgotoksynę (4'-O-metylopirydoksynę) - „antywitaminę”, która może prowadzić do problemów neurologicznych u niektórych osób, szczególnie u osób z niedoborem niektórych witamin z grupy B.
Kilka uwag na temat witamin z grupy B
Witaminy z grupy B również są przydatne w zmniejszaniu atrofii mózgu i zapobieganiu zwyrodnieniowym chorobom mózgu. Wykazano, że kwas foliowy i witaminy B6 i B12 odgrywają istotną rolę w zapobieganiu chorobie Alzheimera. Wysoki poziom aminokwasu homocysteiny został powiązany ze zmniejszeniem objętości mózgu (atrofii) i zwiększonym ryzykiem choroby Alzheimera. Wiadomo, że witaminy z grupy B obniżają poziom homocysteiny.
W badaniu opublikowanym w 2010 roku, uczestnicy otrzymywali stosunkowo wysokie dawki kwasu foliowego, witamin B6 i B12. Dwa lata później okazało się, że osoby, które otrzymywały witaminy z grupy B, miały znacznie mniejszy zanik mózgu w porównaniu z osobami, które otrzymywały placebo. Według autorów badania:
„Przyspieszone tempo atrofii mózgu u osób starszych z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi można spowolnić poprzez leczenie witaminami z grupy B obniżającymi poziom homocysteiny”.
Dieta jest najważniejsza
Na zakończenie chcę podkreślić, że stosowanie suplementów jest dalekie od ideału. Otrzymasz największy zwrot z każdej zainwestowanej złotówki, koncentrując się na stosowaniu pełnowartościowej diety z dużą ilością świeżych owoców i warzyw, najlepiej pochodzących z upraw ekologicznych lub biodynamicznych.
To, co jest dobre dla całego organizmu, jest również dobre dla mózgu i odwrotnie. Efekty synergistyczne są częścią tego równania, ale ich wykrycie jest praktycznie niemożliwe. Możesz jednak ufać, że otrzymujesz te korzyści, jeśli stosujesz zdrową dietę składającą się z różnych, pełnowartościowych i nieprzetworzonych produktów.
Źródła i odniesienia
- Nutrients October 2019; 11(10): 2288
- Neurology November 22, 2022 DOI: 10.1212/WNL.0000000000201541
- Neurology November 22, 2022 DOI: 10.1212/WNL.0000000000201541, Abstract
- CNN November 28, 2022
- Nutrients October 2019; 11(10): 2288, Table 1
- Genetic Lifehacks December 17, 2019
- J Am Heart Assoc. 2016 Jul 12;5(7). pii: e002713
- Nutrition Reviews January 6, 2020 DOI: 10.1093/nutrit/nuz071
- Int J Mol Sci. 2019 Dec 3;20(23). pii: E6093
- Obesity (Silver Spring). 2008 Sep;16(9):2081-7
- Phytotherapy Research March 8, 2019; 33(5)
- Scientific Reports April 12, 2016; 6 Article Number: 24049
- Phytotherapy Research August 26, 2019 DOI: 10.1002/ptr.6486
- Br J Nutr. 2016 Mar 14;115(5):800-6
- J Am Coll Nutr. 2017 Jan;36(1):9-15
- Fitoterapia 2015 Oct;106:256-71
- Neuroscience 2016 Jun 2;324:163-76
- EBioMedicine. 2019 Sep;47:446-456
- BMB Rep. 2019;52(1):47–55
- Modern Discontent Quercetin Anthology Series Part 1
- Mediators of Inflammation 2016; 2016, Article ID 5460302
- Virologica Sinica August 2015; 30(4): 261-268
- Hepatology 2009 Dec;50(6):1756-64
- Microbial Pathogenesis March 2020; 140: 103934
- American Journal of Physiology August 1, 2008
- International Journal of General Medicine June 8, 2021; 14: 2359-2366
- Journal of Medical Virology January 1985 DOI: 10.1002/jmv.1890150110
- Journal of Infectious Diseases and Preventive Medicine May 24, 2014; 2: 111
- Medical Hypothesis, 2020;142(109800)
- Journal of Agricultural and Food Chemistry 2014, 62, 32, 8085-8093
- Tumour Biology January 2016; 37(1): 925-929
- International Journal of General Medicine June 2021; 14: 2807-2816
- Molecules 2019 Dec 23;25(1). pii: E63
- Nutrients October 2019; 11(10): 2288, Section 2: Food Sources and Dietary Intakes
- J. Surg. Res July 2008: 148(1): 17-23
- Nutrition March 2017; 35: 93-99
- Cleveland Clinic Pharmacotherapy Update. Ginkgo Biloba and Memory
- Cochrane Database of Systematic Reviews January 21, 2009; (1): CD003120
- J Epilepsy Res. 2015 Dec; 5(2): 104–106
- PLoS ONE September 2010; 5(9): e12244