W SKRÓCIE
- Każda komórka organizmu człowieka wykorzystuje hormony tarczycy, więc objawy związane z zaburzeniami funkcji tarczycy mogą być różne. Delikatna równowaga hormonalna może zostać zakłócona przez brak równowagi żywieniowej, toksyny, alergeny, infekcje i stres — i wtedy pojawiają się zaburzenia tarczycy.
- Nawet jeśli masz zdrową tarczycę, niedobór jodu może uniemożliwić jej prawidłowe funkcjonowanie, czyli wytwarzanie wystarczającej ilości hormonów tarczycy. Można tego uniknąć, upewniając się, że dieta dostarcza optymalną ilość jodu z dobrych źródeł, takich jak algi, jogurt ekologiczny z mleka krów karmionych trawą, surowe i ekologiczne mleko krowie, sól morska i jajka od kur z wolnego wybiegu.
- Warzywa krzyżowe, takie jak jarmuż, brokuły, kapusta i rzodkiewka, w odpowiednich ilościach, są bezpieczne do spożycia, nawet jeśli masz zaburzenia funkcji tarczycy.
- Tak jak istnieją pokarmy, które mogą poprawić pracę tarczycy, istnieją pokarmy, które mogą powodować problemy z tarczycą i których najlepiej unikać, np. niefermentowana soja. Badania wskazują, że fitoestrogeny sojowe mogą uszkadzać tarczycę, a także powodować pogorszenie funkcji poznawczych
Według dr. Mercoli
Czy wiesz, że każda komróka organizmu człowieka wykorzystuje hormony tarczycy? Jeśli tarczyca nie działa optymalnie, pojawi się wiele problemów, takich jak np. przybieranie na wadze (lub nienaturalne chudnięcie), wypadanie włosów, zimne dłonie i stopy, a nawet rozwój choroby autoimmunologicznej.
Tarczyca ma kluczowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia, więc prawidłowe działanie tego narządu ma kluczowe znaczenie. Jeśli zdiagnozowano u Ciebie zaburzenia tarczycy, mamy dobrą wiadomość: istnieją sposoby na naturalną poprawę funkcji tarczycy i, podobnie jak w przypadku innych schorzeń, zaczyna się od zmian w diecie.
Na początek poznaj funkcje tarczycy
Tarczyca to gruczoł w kształcie motyla znajdujący się z przodu szyi. Jest częścią układu hormonalnego człowieka. Tarczyca to „główna platforma”, która reguluje metabolizm, kontroluje praktycznie każdą funkcję organizmu i współdziała ze wszystkimi innymi hormonami, w tym insuliną, kortyzolem i hormonami płciowymi, takimi jak estrogen, progesteron i testosteron.
Oprócz regulacji metabolizmu hormony tarczycy są również wykorzystywane do kontrolowania masy ciała poprzez kontrolowanie spalania tłuszczu na energię i ciepło. Są również niezbędne do optymalnego funkcjonowania i rozwoju mózgu u dzieci.
Dwa główne hormony wytwarzane przez tarczycę to trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4). Około 90% hormonów wytwarzanych przeztarczycę to tyroksyna (T4) w nieaktywnej postaci. Wątroba przekształca T4 w T3 - formę aktywną, za pomocą odpowiedniego enzymu.
Tarczyca wytwarza również dijodotyroninę (T2), chociaż obecnie jest to najmniej poznany element funkcji tarczycy i nadal jest przedmiotem wielu trwających badań.
T3 i T4 są następnie uwalniane do krwioobiegu w celu transportu do komórek, gdzie tlen i kalorie są przekształcane w energię. Każda komórka twojego ciała wykorzystuje hormony tarczycy, więc objawy związane z tarczycą są różne. Delikatna równowaga hormonalna może zostać zakłócona przez brak równowagi żywieniowej, toksyny, alergeny, infekcje i stres – i wtedy pojawiają się zaburzenia tarczycy.
Niedoczynność tarczycy: co się dzieje, gdy tarczyca nie działa optymalnie?
Jeśli masz niedoczynność tarczycy, oznacza to, że tarczyca produkuje niewystarczającą ilość hormonów. Często wiąże się to z niedoborem jodu, a objawy mogą obejmować:
Wrażliwość
na zimno |
Wypadanie włosów, w tym brwi |
Szorstka skóra; suche, splątane włosy |
Letarg |
Przybranie
na wadze |
Zaparcia |
Hipoglikemia |
Utrata
pamięci |
Inne objawy pozornie niezwiązane z niedoczynnością tarczycy to chrypka, łuszczyca, astma, blada skóra, zawroty głowy, zespół cieśni nadgarstka oraz ból i sztywność karku.
Jaki związek ma niedobór jodu z niedoczynnością tarczycy? Tarczyca pobiera jod z żywności — to jedyny sposób, w jaki można go pozyskać — łączy go z aminokwasem zwanym tyrozyną i przekształca go w trzy rodzaje hormonów.
W rzeczywistości nazwy różnych form hormonów tarczycy odzwierciedlają liczbę przyłączonych cząsteczek jodu. Przykład: T4 ma cztery przyłączone cząsteczki jodu. Później podam ważne wskazówki, jak zarządzać poziomem jodu, aby utrzymać optymalną funkcję tarczycy.
Nadczynność tarczycy - przyczyny
Na drugim końcu spektrum dysfunkcji tarczycy znajduje się tak zwana choroba Gravesa-Basedova, czyli nadczynność tarczycy. Występuje, gdy organizm atakuje tarczycę. Jest to zaburzenie znacznie mniej powszechne niż niedoczynność tarczycy, ale jest równie niebezpieczne dla zdrowia. Najczęstsze objawy stanowią przeciwieństwo symptomów występujących w przypadku niedoczynności tarczycy:
Niepokój
i drażliwość |
Utrata
masy ciała |
Zaćmienie
mózgu |
Częste
wypróżnienia |
Nieregularne
bicie serca |
Wytrzeszcz
oczu |
Podczas gdy nadczynność tarczycy może dotknąć każdego, kobiety są bardziej podatne na jej wystąpienie – to zaburzenie występuje u kobiet około 10 razy częściej niż u mężczyzn. Zwykle w przedziale wiekowym od 20 do 40 lat.
Spożywanie warzyw krzyżowych złagodzić zaburzenia tarczycy
Możesz usłyszeć, że niektórzy eksperci radzą unikać warzyw kapustnych, takich jak jarmuż, kapusta, brokuły i rzodkiewka, ponieważ „mogą uniemożliwiać organizmowi wchłanianie jodu”, ale prawda jest taka, że te produkty spożywane w odpowiednich ilościach są bezpieczne, nawet dla osób z zaburzeniami tarczycy.
W latach pięćdziesiątych naukowcy badali żywność pod kątem potencjalnego negatywnego wpływu na zdrowie, szczególnie w odniesieniu do tarczycy.” Zauważyli, że niektóre produkty, tzw. „pokarmy wolotwórcze”, mogą powodować obrzęk szyi zwany wolami.
Za winowajcę uznano glukozynolany zawarte w warzywach kapustnych. Jednak nie ma wielu badań na ten temat, co wyjaśniono w jednym z artykułów:
„Jeśli chodzi o badania z udziałem ludzi, badania sugerujące silny związek między warzywami krzyżowymi a chorobami tarczycy są ograniczone… Zdecydowana większość badań popiera spożywanie warzyw krzyżowych w celu zapobiegania rakowi tarczycy”.
Ponadto odkryto enzymy o nazwie dejodynazy, które są kluczowe dla produkcji hormonów tarczycy. Od tego czasu naukowcy zmodyfikowali swoją teorię dotyczącą warzyw krzyżowych. W jednym z badań zauważono:
„Istnieje niewiele wiarygodnych dowodów na to, że spożywanie warzyw kapustnych na normalnym poziomie wpływa na czynność tarczycy. Co więcej, stężenie goitrogenu można zmniejszyć przez gotowanie, co powoduje wypłukiwanie glukozynolanów do wody i inaktywację enzymu mirozynazy”.
Obecnie skupiamy się na zapotrzebowaniu na składniki odżywcze potrzebne do optymalnego funkcjonowania tarczycy. W przypadku warzyw kapustnych, umiarkowane ilości są najlepsze, ponieważ zbyt duże ilości mogą uniemożliwić organizmowi wchłanianie jodu i w inny sposób utrudnić optymalne funkcjonowanie tarczycy.
Dobrą wiadomością jest to, że istnieje wiele opcji kulinarnych, nawet dla osób z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy. Istnieje cała gama korzystnych dla zdrowia produktów roślinnych oferujących przeciwutleniacze i elektrolity, np.:
Kabaczek |
Papryka |
Marchew |
Fasolka
szparagowa |
Groszek |
Pomidory |
Seler |
Ogórki |
Szparagi |
Bakłażan |
Fioletowe
winogrona |
Mango |
Granaty |
Jagody |
Ananasy |
Kiwi |
Jabłka |
Owoce
cytrusowe |
Wiśnie |
Morele |
Warto pamiętać, że większość wyżej wymienionych owoców powinna być spożywana z umiarem przez większość ludzi ze względu na wysoką zawartość fruktozy.
Jod i selen: składniki odżywcze kluczowe dla optymalnej pracy tarczycy
Wspomniałem wcześniej, że jod odgrywa znaczącą rolę w utrzymaniu optymalnej funkcji tarczycy, głównie dlatego, że jest wykorzystywany do produkcji hormonów tarczycy. Organizm człowieka nie może go samodzielnie wyprodukować; dlatego musi go uzyskać z diety.
Niestety, większość ludzi nie pozyskuje wystarczającej ilości jodu ze swojej diety, a co najmniej 30% światowej populacji ma niedobór tego składnika odżywczego. Więc nawet jeśli masz zdrową tarczycę, niedobór jodu może uniemożliwić mu wytwarzanie wystarczającej ilości hormonów tarczycy. Można tego uniknąć, upewniając się, że dieta dostarcza wystarczającej ilości jodu z dobrych źródeł, takich jak algi, jogurt ekologiczny z mleka krów karmionych trawą, surowe i ekologiczne mleko krowie, sól morska i jajka od kur z wolnego wybiegu.
Chlor, fluor i brom są cznnykami mogącymi zaburzać funkcje tarczycy. Ponieważ są halogenkami, podobnie jak jod, konkurują o receptory jodu. Rozwiązaniem jest filtrowanie wody pitnej, co zmniejszy ilość chloru i fluoru w wodzie oraz zminimalizuje kontakt z zanieczyszczeniami tworzywami sztucznymi, pestycydami i środkami zmniejszającymi palność zawierającymi brom.
Innym składnikiem odżywczym niezbędnym dla zdrowia tarczycy jest selen. Oprócz pomagania w zmniejszeniu stanu zapalnego, reguluje również odpowiedź immunologiczną i zapobiega chorobom przewlekłym. Brak tego składnika odżywczego może utrudnić konwersję hormonu T3. Aby dieta dostarczała odpowiednią ilość selenu powinna zawierać produkty takie jak orzechy brazylijskie, nasiona słonecznika, dziki łosoś alaskański, nabiał, czosnek, cebula i pomidory.
Oprócz jodu i selenu, kolejnym składnikiem odżywczym do zoptymalizowania jest tyrozyna. Ten aminokwas jest budulcem prawie każdego białka w organizmie człowieka i ma kluczowe znaczenie w regulacji hormonów tarczycy, a także jest niezbędny w produkcji kilku substancji chemicznych w mózgu, takich jak neuroprzekaźniki i dopamina.
Należy jednak pamiętać, że istnieją produkty spożywcze bogate w tyrozynę, ale niekorzystne zdrowia, takie jak soja i pszenica. Dobrymi źródłami tyrozyny są migdały, pestki dyni, banany, dziki łosoś alaskański, awokado oraz ekologiczny drób i jajka od kur z wolnego wybiegu.
Nie jedz tych pokarmów, aby uniknąć problemów z tarczycą
Tak jak istnieją pokarmy, które mogą poprawić pracę tarczycy, są też produkty, które mogą powodować problemy z tarczycą i których najlepiej unikać. Należą do nich:
- Gluten — może prowadzić do rozwoju zaburzeń czynności tarczycy, stanów zapalnych, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i innych problemów.
- Soja niesfermentowana — badania wskazują, że fitoestrogeny sojowe mogą uszkadzać tarczycę, a także powodować pogorszenie funkcji poznawczych.
- Żywność modyfikowana genetycznie (GE) — może wywołać zarówno chorobę Gravesa-Basedova, jak i Hashimoto.
- Żywność zawierająca brom — brom zaburza funkcjonowanie układu hormonalnego. Jest częstym dodatkiem do mąki stosowanej do produkcji chleba i wypieków, a także w napojach gazowanych i sportowych.
Pamiętaj, że zaburzenia tarczycy nie różnią się od jakiejkolwiek innej choroby przewlekłej — w celu rozwiązania problemu należy zająć się przyczynami zaburzenia. Optymalne odżywianie jest na szczycie strategii, które należy wdrożyć, aby zapewnić zdrowie tarczycy. Może to pomóc w zapobieganiu, a nawet w odwracaniu objawów zaburzeń tarczycy. Jak zawsze, upewnij się, że niezbędne składniki pozyskujesz z pożywienia, a nie z suplementów.
Źródła i odniesienia
- Keck Medicine of USC, 16 sierpnia 2022 r
- Medical News Today, 25 lutego 2019 r.
- EndocrineWeb, 21.10.2019
- NHS Overview, Overactive Thyroid (Hyperthyroidism)
- NHS Overview, Overactive Thyroid (Hyperthyroidism) (str.691-716)
- MindBodyGreen, 7 października 2019 r.
- Nat Rev Endocrinol. 2019 sie;15(8):479-488.
- Northwestern Medicine, lipiec 2019
- Complementary Medical Research 25 (Suppl. 1)
- American Thyroid Association, Iodine Deficiency
- EndocrineWeb, 4 lipca 2020 r.
- J Steroid Biochem Mol Biol. Czerwiec 2016; 160:67-77.
- MayoClinic, 7 kwietnia 2021 r.