W SKRÓCIE
- Bilirubina hamuje NOX - enzym metaboliczny redukujący NADPH, który jest najważniejszą cząsteczką ładującą przeciwutleniacze w organizmie. Fikocyjanobilina zawarta w spirulinie może hamować NOX i zwiększać poziom NADPH.
- Podwyższony poziom bilirubiny może pomóc w kontroli wagi poprzez zapobieganie rozwojowi oporności na leptynę, dlatego spirulina może być skutecznym sposobem zwalczania oporności na leptynę.
- Wydaje się również, że bilirubina ma właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwmiażdżycowe, a spirulina również naśladuje te efekty.
- Większość Amerykanów z nadwagą ma pewien stopień oporności na insulinę i leptynę. Dotyczy to również diabetyków i wielu osób ze zbyt wysokim ciśnieniem krwi lub wysokim poziomem cholesterolu.
- Jeśli należysz do tej kategorii, rozsądnie byłoby ograniczyć spożycie fruktozy ze wszystkich źródeł do około 15-25 gramów dziennie. Suplementacja diety spiruliną może być skutecznym sposobem leczenia oporności na leptynę.
Według dr. Mercoli
W 2018 r. James DiNicolantonio, współautor książki pt. „Superfuel”, opublikował przełomowy artykuł pt. „Antioxidant Bilirubin Works in Multiple Ways to Reduce Risk for Obesity and Its Health Complications”.
Bilirubina jest produktem rozpadu czerwonych krwinek i substancją chemiczną odpowiedzialną za żółty kolor siniaków, moczu i żółtaczki.
We wspomnianym artykule dr DiNicolantonio wyjaśnia, w jaki sposób bilirubina hamuje oksydazę NADPH (w skrócie NOX) — enzym metaboliczny aktywowany w wielu stanach patologicznych, który generuje duży stres oksydacyjny — i w jaki sposób fikocyjanobilina występująca w spirulinie wywiera podobne działanie.
Powodem tego jest fakt, że w komórkach ssaków fikocyjanobilina zawarta w spirulinie jest szybko redukowana do fikocyjanorubiny - homologu bilirubiny. W kolejnym artykule opublikowanym w marcu 2019 r. dr DiNicolantonio i wsp. sugerują, że podwyższony poziom bilirubiny może pomóc w kontroli wagi poprzez zapobieganie rozwojowi oporności na leptynę i omawiają dowody sugerujące, że spirulina również może być skutecznym sposobem zwalczania oporności na leptynę.
Bilirubina może odgrywać ważną rolę w rozwoju chorób przewlekłych
Kiedy noworodek zachoruje na żółtaczkę, umieszcza się go pod specjalnymi lampami bili w szpitalu, aby zapobiec uszkodzeniu mózgu (kernicterus), jeśli poziom bilirubiny stanie się zbyt wysoki. Niebieskie światło rozkłada bilirubinę, dzięki czemu można ją wydalić. Jednak optymalny poziom bilirubiny ma silne działanie neutralizujące wolne rodniki.
Do niedawna naukowcy nie zdawali sobie sprawy, że bilirubina może mieć właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwmiażdżycowe, co potwierdza coraz więcej dowodów naukowych i klinicznych.
Z ewolucyjnego/biologicznego punktu widzenia sensowne jest również to, że natura stworzyła sposób, aby organizm rozkładał hem, którego nadmierna akumulacja może być toksyczna. Uważa się, że sposób, w jaki bilirubina zapewnia korzyści zdrowotne, polega na jej zdolności do hamowania NOX.
W rzeczywistości nadaktywność NOX wydaje się odgrywać znaczącą rolę w wielu schorzeniach, w tym między innymi w chorobach naczyniowych i powikłaniach naczyniowych innych chorób (na przykład cukrzycy, niewydolności nerek, chorób oczu i serca), insulinooporności, zaburzeniach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, nowotworach, jaskrze, zwłóknieniu płuc i zaburzeniach erekcji.
Wynika z tego, że zapobieganie wielu chorobom przewlekłym wymagałoby znalezienia sposobu na hamowanie lub modulowanie NOX. Uważa się, że bilirubina może w tym pomóc.
Osoby z zespołem Gilberta stanowią 3 do 7% populacji i całkiem ładnie ilustrują to zjawisko, ponieważ są genetycznie predysponowani do chronicznie podwyższonego poziomu niezwiązanej bilirubiny.
Osoby te, mające dwa do trzech razy więcej bilirubiny niż reszta populacji po 24-godzinnym poście, cieszą się znacznie zmniejszonym ryzykiem choroby wieńcowej, nadciśnienia, miażdżycy tętnic szyjnych i ogólnej śmiertelności.
Spirulina — skuteczny inhibitor oksydazy NADPH
Ponieważ fikocyjanobilina jest bardzo bliskim krewnym bilirubiny, spirulina, która jest doskonałym źródłem fikocyjanobiliny, ma ogromny potencjał kliniczny ze względu na działanie hamujące NOX. Właśnie dlatego fikocyjanobilina była przedmiotem wielu badań.
Wykazano, że ekstrakty fikocyjanobiliny hamują aktywność NOX w hodowlach komórek ludzkiego śródbłonka aorty, mięśni gładkich aorty i komórek nerkowych. Bilirubina chroni przed nefropatią cukrzycową poprzez obniżenie poziomu NOX u szczurów.
Według artykułu opublikowanego przez dr DiNicolantonio w 2018 r., bilirubina zmniejsza ryzyko otyłości i powiązanych problemów zdrowotnych poprzez szereg mechanizmów, ale przede wszystkim poprzez hamowanie NOX.
Zmniejszenie aktywności NOX – co można osiągnąć za pomocą spiruliny, dzięki zawartości fikocyjanobiliny naśladującej bilirubinę – może zatem mieć „głębokie implikacje dla zachowania zdrowia metabolicznego i naczyniowego”. Jak dalej wyjaśniają autorzy:
„Ekspresja indukowalnej formy oksygenazy hemowej, HO-1, może być wzmocniona przez stres oksydacyjny – często wywodzący się z aktywności oksydazy NADPH [NOX]; powstała w ten sposób produkcja bilirubiny jest mechanizmem zwrotnym, mającym na celu stłumić powstały stres oksydacyjny…
Fikocyjanobilina, która jest kowalencyjnie połączona z fikocyjaniną jest łatwo przekształcana przez reduktazę biliwerdyny do analogu bilirubiny fikocyjanorubiny, który wydaje się mieć zdolność do hamowania kompleksów oksydazy NADPH [NOX], podobnie jak bilirubina. Prawdopodobnie może to w dużej mierze wyjaśniać wszechstronne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne doustnej spiruliny… w badaniach na gryzoniach…
Niedawne przekrojowe badanie epidemiologiczne analizujące dane osób z zespołem Gilberta wykazało, że zespół Gilberta wiąże się ze zmniejszoną tendencją do przyrostu tkanki tłuszczowej w późniejszym życiu… Wnioskuje się, że chronicznie podwyższony poziom niezwiązanej bilirubiny – i być może podwyższenie wytwarzania bilirubiny w komórkach — w jakiś sposób przeciwdziała przyrostowi tkanki tłuszczowej związanemu z wiekiem.
Interesujące jest badanie pokazujące, że dootrzewnowe podawanie bilirubiny – podawanej codziennie przez 14 dni – hamuje przyrost masy ciała u szczurów karmionych dietą bogatą w tłuszcze i cukier. Stwierdzono również, że zastrzyki z bilirubiny zapobiegają pogorszeniu tolerancji glukozy…
Można stwierdzić, że korzystny wpływ podwyższonego stężenia bilirubiny na ryzyko niepożądanego przyrostu masy ciała odzwierciedla zachowanie wrażliwości na leptynę…
Aktywacja oksydazy NADPH [NOX] jest kluczowym mediatorem prozapalnej aktywacji mikrogleju; w związku z tym można oczekiwać, że podwyższony poziom bilirubiny będzie wspierał optymalną funkcję leptyny w jądrze łukowatym, wspomagając w ten sposób kontrolę apetytu.
Stres oksydacyjny w adipocytach, wynikający głównie z aktywności oksydazy NADPH [NOX], wydaje się odgrywać kluczową rolę w indukcji insulinooporności oraz wypaczaniu produkcji adipokin i cytokin w przerośniętych adipocytach.
W związku z tym można oczekiwać, że aktywność bilirubiny i oksygenazy hemowej będzie wspomagać utrzymanie wrażliwości adipocytów na insulinę. Rzeczywiście, w prospektywnych badaniach epidemiologicznych stwierdzono, że poziomy niezwiązanej bilirubiny w osoczu są odwrotnie skorelowane z ryzykiem zespołu metabolicznego i cukrzycy, co potwierdziła niedawno opublikowana metaanaliza.
Zarówno w badaniach przekrojowych, jak i prospektywnych, wyższe stężenie bilirubiny w osoczu wiązało się z lepszą wrażliwością na insulinę i zmniejszonym ryzykiem zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2 — niezależne od BMI… Bezpośrednie działanie ochronne bilirubiny na funkcję adipocytów może być w dużej mierze odpowiedzialne za to zjawisko”.
Odporność na leptynę: znak rozpoznawczy otyłości i cukrzycy typu 2
Aby znacznie przybrać na wadze, trzeba najpierw stać się odpornym na leptynę. Leptyna to hormon, który pomaga regulować apetyt. Kiedy poziom leptyny wzrasta, sygnalizuje to organizmowi uczucie sytości, co zmniejsza apetyt.
Jednak, wraz ze wzrostem oporności na działanie leptyny, zwiększa się apetyt i ilość spożytych kalorii. Powstaje zatem pytanie: co napędza ten podstawowy proces? Dlaczego w ogóle rozwija się oporność na leptynę?
Badania przeprowadzone przez dr Richarda Johnsona — szefa nefrologii na University of Colorado, który opublikował ponad 500 artykułów medycznych i napisał wiele książek na temat otyłości — wyraźnie pokazują, że rafinowany cukier (w szczególności fruktoza) jest wyjątkowo skuteczny w wywoływaniu oporności na leptynę u zwierząt i blokuje spalanie tłuszczu.
Większość Amerykanów z nadwagą ma pewien stopień oporności na insulinę i leptynę. Dotyczy to również osób z cukrzycą i wielu osób ze zbyt wysokim ciśnieniem krwi lub wysokim poziomem cholesterolu. Jeśli należysz do tej kategorii, rozsądnie byłoby ograniczyć spożycie fruktozy ze wszystkich źródeł do około 15-25 gramów dziennie.
W swoim najnowszym artykule dr DiNicolantonio i wsp. stawiają hipotezę, że suplementacja spiruliny może być skuteczną metodą leczenia oporności na leptynę.
Bilirubina chroni przed przybieraniem na wadze
Jak wspomniano wcześniej, osoby z zespołem Gilberta są genetycznie predysponowane do chronicznie podwyższonego poziomu niezwiązanej bilirubiny. Wydaje się, że to nie tylko chroni je przed chorobami serca i zwiększoną śmiertelnością, ale także zapobiega gromadzeniu się tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w późniejszych latach, a oporność na leptynę jest jednym ze znanych czynników, które sprzyjają przybieraniu na wadze wraz z wiekiem.
Badania wykazały, że zastrzyki z leptyny nie mają wpływu na otyłość. „Badania na gryzoniach z otyłością wywołaną dietą sugerują, że zjawisko to odzwierciedla utratę reaktywności na leptynę, która jest specyficzna dla jądra łukowatego” – zauważa dr DiNicolantonio.
Badania sugerują również, że otyłość wywołana dietą jest związana z aktywacją mikrogleju (komórek glejowych) w podwzgórzu przyśrodkowym (MBH). Ponownie NOX odgrywa ważną rolę. Aktywacja mikrogleju prowadzi również do produkcji toksycznych utleniaczy, takich jak peroksyazotyn i prozapalne cytokiny.
Jak zauważył dr DiNicolantonio: „Sugeruje się, że bilirubina może mieć zdolność zmniejszania aktywacji mikrogleju poprzez zmniejszanie aktywacji oksydazy NADPH”. To powiedziawszy, bilirubina nie wydaje się być w stanie wpływać na aktywność leptyny, dopóki nie rozwinie się oporność na leptynę.
Spirulina może zmniejszać odporność na leptynę poprzez naśladowanie bilirubiny
Podniesienie poziomu bilirubiny może potencjalnie chronić przed otyłością i cukrzycą, ale samo w sobie nie jest użytecznym nutraceutykiem, i tutaj pojawia się spirulina, ponieważ fikocyjanobilina znajdująca się w spirulinie jest bardzo podobna do bilirubiny. Dr DiNicolantonio podsumowuje to następująco:
„Jeśli przedstawiona hipoteza jest poprawna, znacznie niższa zawartość tkanki tłuszczowej u starszych osób z zespołem Gilberta odzwierciedla zdolność bilirubiny do hamowania aktywacji i proliferacji mikrogleju w MBH.
Do ustalenia pozostaje zakres, w jakim ekspansja aktywowanego mikrogleju — i związany z nim wpływ na funkcję neuronów reagujących na leptynę — może zostać odwrócony przez podwyższenie poziomu bilirubiny (lub podawanie fikocyjanobiliny) u pacjentów, u których rozwinęła się już otyłość z opornością na leptynę.
Szczególnie ze względu na wzrost masy mikrogleju, pochopne może być założenie, że zespół ten jest w pełni odwracalny. Jeśli fikocyjanobilina okaże się użyteczna w kontrolowaniu zapalenia podwzgórza, jej największy wpływ na otyłość prawdopodobnie uzyska się przez długotrwałe podawanie w trybie zapobiegawczym.
W każdym razie badania oceniające wpływ podawania bilirubiny lub fikocyjanobiliny na rozwój podwzgórzowej oporności na leptynę u gryzoni karmionych tłuszczem wydają się uzasadnione… Niedawno opublikowano dwa badania, w których wykazano, że włączenie spiruliny do diety zmniejsza przyrost masy ciała i tkanki tłuszczowej u szczurów karmionych dietą wysokotłuszczową; wydaje się, że są to pierwsze badania, w których oceniono wpływ spiruliny w tym zakresie.
Chociaż żadne z tych badań nie skupiało się na funkcji leptyny, fakt, że markery brązowienia tkanki tłuszczowej były wyższe u szczurów otrzymujących spirulinę, jest zgodny z funkcją leptyny u tych szczurów.
Co więcej, pojawiło się również podwójnie zaślepione badanie kliniczne kontrolowane placebo, w którym stwierdzono, że suplementacja spiruliny (tylko 2 gramy dziennie) nasilała utratę tkanki tłuszczowej, spadek masy ciała, obwodu talii i BMI u osób z nadwagą, stosujących dietę niskokaloryczną; W grupie otrzymującej spirulinę zaobserwowano również większe zmniejszenie poziomu trójglicerydów i białka C reaktywnego.
Mimeza bilirubiny [imitacja lub mimikra] może stanowić jeden z przykładów bardziej ogólnej strategii zapobiegania lub odwracania nieprawidłowego przyrostu masy ciała: przeciwdziałanie oporności na leptynę podwzgórza lub zwiększanie sygnalizacji podwzgórzowej przez leptynę”.
Rodzaje spiruliny, dawkowanie i potencjalne działania niepożądane
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów spiruliny, więc przed zakupem warto dowiedzieć się więcej na ich temat. Ponieważ spirulina uprawiana w niekontrolowanym środowisku może zostać zanieczyszczona metalami ciężkimi i innymi toksynami, ważne jest, aby wybrać ekologiczną spirulinę z renomowanego źródła.
Spirulina jest dostepna w postaci kapsułek, tabletek, proszku i płatków. Dawkowanie zależy od tego, jakie efekty chcemu uzyskać i komu jest podawana. Ogólna dawka początkowa dla osób dorosłych wynosi zazwyczaj około 3 gramy. W celu zapobiegania chorobom stopniowo zwiększać dawkę do 20 gramów dziennie. Dawka podtrzymująca dla osób dorosłych wynosi zwykle około 10 gramów dziennie.
Pamiętaj, aby podczas przyjmowania spiruliny zwiększyć spożycie wody źródlanej lub filtrowanej, co zwiększy jej wchłanianie. Należy również pamiętać, że spirulina jest silnym środkiem detoksykującym, więc w zależności od obciążenia toksynami niektóre osoby mogą doświadczyć reakcji związanych z detoksykacją. Z tego powodu najlepiej zacząć od małej dawki i stopniowo ją zwiększać.
Chociaż nie są znane żadne skutki uboczne związane z przyjmowaniem spiruliny, organizm może na nią zareagować różnie w zależności od aktualnego stanu zdrowia. Do najczęstszych działań niepożądanych, których można doświadczyć, należą:
Podwyższona temperatura ciała - wysoka zawartość białka w spirulinie zwiększa metabolizm,
co może podnosić temperaturę ciała. |
Zielony stolec — spirulina usuwa nagromadzone produkty przemiany
materii z okrężnicy, co może powodować ciemniejsze zabarwienie stolca.
Ponadto spirulina jest bogata w chlorofil, który zmienia kolor stolca na
zielony. |
Wzdęcia i gazy — Pojawienie się wzdęć i gazów może wskazywać, że
układ trawienny nie działa prawidłowo. |
Pobudliwość — organizm przekształca białko w energię cieplną,
co może powodować tymczasowe uczucie niepokoju. |
Wypryski i/lub swędząca skóra — jest to reakcja tymczasowa spowodowana procesem
oczyszczania jelita grubego. |
Senność — jest to spowodowane procesem detoksykacji i może
wskazywać na to, że organizm jest wyczerpany i potrzebuje więcej odpoczynku. |
Należy również pamiętać, że chociaż spirulina jest całkowicie naturalna i ogólnie uważana za zdrową żywność, istnieje kilka ważnych przeciwwskazań, o których należy pamiętać. Spiruliny powinny unikać osoby:
- Silnie uczulone na owoce morza;
- Uczulone na jod;
- W ciąży;
- Karmiące piersią.
Osoby z nadczynnością tarczycy przed zażyciem spiruliny powinny skonsultować się z lekarzem. Przyjmowania spiruliny należy również unikać w trakcie gorączki, ponieważ może ona jeszcze bardziej podnieść temperaturę ciała. Spiruliny nie powinny również przyjmować osoby z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane lub reumatoidalne zapalenie stawów, oraz osoby chore na fenyloketonurię (PKU).
Chlorella — alternatywa, dla osób nietolerujących spiruliny
Chlorella to kolejna forma alg, która czasami jest mylona ze spiruliną. Podstawowa różnica między spiruliną a chlorellą polega na tym, że spirulina nie ma twardej ściany komórkowej, co sprawia, że chlorella bardziej przypomina roślinę niż glony. Należy jednak pamiętać, że chlorella nie zawiera fikocyjanobiliny, więc nie będzie hamować NOX i zwiększać NADPH.
Chlorella to doskonały sposób na detoksykację organizmu z rtęci, co jest częstym problemem osób mających amalgamatowe wypełnienia dentystyczne, a także osób, które otrzymały szczepionkę zawierającą tiomersal lub regularnie jedzących skażone ryby. Jest to również jedno z najbogatszych źródeł chlorofilu, który ma wiele zalet biologicznych.
Spirulina nie jest w stanie usunąć metali ciężkich, ponieważ brakuje jej błony komórkowej. Może jednak chronić wątrobę przed toksycznym działaniem metali ciężkich i pomagać w eliminacji innych toksyn, w tym arszeniku. Jeśli z jakiegoś powodu nie tolerujesz spiruliny, chlorella stanowi doskonałą alternatywę pozwalającą uzyskać niektóre z powyżej opisanych korzyści.
Źródła i odniesienia
- Open Heart 2018; 5: e000914 (PDF)
- RSC Advances 2015, Issue 76
- Journal of Medicinal Food December 25, 2007; 10(4)
- Open Heart 2019; 6: e000897
- Pediatrics June 2004; 113(6)
- Rare Disease Database 2015
- NIH Genetics Home Reference, April 2, 2019
- Science Direct, Jaundice, 2018
- World J Gastrointest Pharmacol Ther, November 6, 2016
- BMJ Open Heart 2018;5:e000914
- Mount Sinai. Spirulina