W SKRÓCIE

  • Żeń-szeń ma długą historię stosowania w medycynie, w tym w Chinach, gdzie był używany do leczenia choroby Xiaoke – obecnie znanej jako cukrzyca – w czasach dynastii Song, czyli około 1078 r.
  • Właściwości przeciwcukrzycowe żeń-szenia obejmują regulację wydzielania insuliny i wychwytu glukozy, a także ochronę przed stresem oksydacyjnym i właściwości przeciwzapalne.
  • Żeń-szeń amerykański doprowadził do znacznego obniżenia poziomu HbA1c, stężenia glukozy we krwi na czczo i skurczowego ciśnienia krwi u osób dorosłych z cukrzycą typu 2.
  • Żeń-szeń zwiększa również ekspresję transporterów glukozy, co zwiększa wychwyt glukozy, jednocześnie hamując stres oksydacyjny i modulując stan zapalny, co zapobiega rozwojowi insulinooporności.
  • Chociaż zioła mogą zapewniać leczenie wspomagające, zmiany w diecie i stylu życia są niezbędne w leczeniu cukrzycy typu 2, a nawet mogą prowadzić do zahamowania i odwrócenia skutków choroby.

Według dr. Mercoli

Cukrzyca stała się „potężnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego”, ponieważ chorują na ią 463 miliony osób na całym świecie.. Oczekuje się, że liczba ta wzrośnie do 700 milionów do 2045 roku, a nie uwzględnia ona osób ze stanem przedcukrzycowym, który zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2.

Nieleczona cukrzyca może prowadzić do poważnych powikłań, które mogą uszkodzić oczy, nerki i nerwy, zwiększając jednocześnie ryzyko chorób serca, udaru mózgu i amputacji kończyn. Brak aktywności i zła dieta promują zaburzenia metaboliczne, powodując rozwój choroby w młodszym wieku.

Diety składające się z żywności wysoko przetworzonej i fast food są źródłem problemu, ponieważ zawieraja duże ilości olejów z nasion – błędnie określanymi jako „oleje roślinne” – które zawierają toksyczny utleniony kwas linolowy omega-6 (LA), który przyspiesza dysfunkcję metaboliczną. Zmiany w diecie i stylu życia są niezbędne w leczeniu cukrzycy typu 2, a nawet mogą prowadzić do odwrócenia skutków tej choroby.

Jednak medycyna konwencjonalna koncentruje się na farmakoterapii cukrzycy, która nie leczy przyczyny choroby i może powodować wiele działań niepożądanych. Tradycyjna medycyna ziołowa, w szczególności żeń-szeń, stanowi pożądaną alternatywę, która zapewnia silne działanie przeciwcukrzycowe.

Żeń-szeń zawiera setki korzystnych ginsenozydów

Żeń-szeń ma długą historię stosowania w medycynie, w tym w Chinach, gdzie był używany do leczenia choroby Xiaoke – obecnie znanej jako cukrzyca – w czasach dynastii Song, czyli około 1078 r. Żeń-szeń azjatycki (Panax ginseng) i żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolius L.) mają obiecujące działanie przeciwcukrzycowe i zawierają związki korzystne dla zdrowia, takie jak saponiny, polisacharydy, poliacetyleny, fenole i alkaloidy.

W różnych gatunkach żeń-szenia wykryto prawie 200 ginsenozydów, znanych również jako saponiny lub triterpenoidy. Uważa się, że są one odpowiedzialne za niektóre właściwości przeciwcukrzycowe tej rośliny. Obejmują one regulację wydzielania insuliny i wychwytu glukozy oraz ochronę przed stresem oksydacyjnym i właściwości przeciwzapalne.

Szczególnie korzystne mogą być jagody żeń-szenia, które zawierają jeszcze więcej ginsenozydów niż korzeń żeń-szenia. W badaniu na modelu zwierzęcym, u myszy z cukrzycą leczonych 150 mg (miligramami) ekstraktu z żeń-szenia na kilogram masy ciała przez 12 dni zaobserwowano znaczne obniżenie poziomu glukozy we krwi na czczo.

Ta sama dawka ekstraktu z korzenia żeń-szenia nie spowodowała takich samych spadków poziomu glukozy do dnia 12, co doprowadziło badaczy do wniosku, że „ekstrakt z jagód żeń-szenia wykazywał silniejsze działanie antyhiperglikemiczne w porównaniu z ekstraktem z korzenia żeń-szenia podawanym w tych samych stężeniach”.

W badaniu z udziałem ludzi ze stanem przedcukrzycowym ekstrakt z jagód żeń-szenia nie wykazywał działania przeciwhiperglikemicznego, co według badaczy może oznaczać, że związek działa najlepiej na osoby z cukrzycą typu 2, a nie ze stanem przedcukrzycowym.

Działanie przeciwcukrzycowe żeń-szenia może wspierać leczenie cukrzycy typu 2

W przeglądzie na temat działania przeciwcukrzycowego żeń-szenia, opublikowanym w czasopiśmie Molecules, naukowcy z Nowej Zelandii znaleźli dowody na przeciwcukrzycowe działanie ekstraktów z żeń-szenia i ginsenozydów.

Wśród analizowanych badań znalazła się metaanaliza 16 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych, w których stwierdzono, że stosowanie żeń-szenia znacznie obniżyło poziom glukozy na czczo w porównaniu do grupy kontrolnej. Inna metaanaliza obejmowała osiem badań, w których stwierdzono, że suplementacja diety żeń-szeniem prowadziła do większego zmniejszenia stężenia glukozy na czczo i po posiłku oraz regulacji poziomu insuliny w porównaniu do grupy kontrolnej.

Produkt znany jako ginsam – wzbogacony ginsenozyd – również przyniósł korzyści w badaniu obejmującym 36 pacjentów z cukrzycą. W porównaniu z grupą placebo, osoby przyjmujące ginsam miały znacznie obniżony poziom HbA1c i poziom glukozy we krwi na czczo. Fermentowany czerwony żeń-szeń również okazał się korzystny i po czterech tygodniach stosowania znacznie zwiększył poziom insuliny poposiłkowej u pacjentów z cukrzycą typu 2. Zaobserwowano również obniżenie poposiłkowego poziomu glukozy o 17,2% w porównaniu z wartościami wyjściowymi.

Obiecujące były również badania z użyciem żeń-szenia amerykańskiego. Wśród 24 osób dorosłych z dobrze kontrolowaną cukrzycą typu 2, osoby, które jako dodatek do konwencjonalnego leczenia codziennie otrzymywały 3 gramy ekstraktu z żeń-szenia amerykańskiego przez osiem tygodni, miały znacznie obniżony poziom HbA1c, poziom glukozy we krwi na czczo i skurczowe ciśnienie krwi w porównaniu z osobami, które otrzymywały placebo. Ponadto nie stwierdzono działań niepożądanych oraz wpływu na czynność wątroby lub nerek.

Podsumowując, naukowcy doszli do wniosku, że żeń-szeń wydaje się być potężną naturalną metodą wspomagającą leczenie cukrzycy typu 2, chociaż potrzebne są dalsze badania:

„Dotychczasowe badania sugerują, że ekstrakt z żeń-szenia amerykańskiego jest skuteczny i bezpieczny jako dodatkowa terapia w leczeniu cukrzycy typu 2… Badania na ludziach pokazują, że zarówno żeń-szeń azjatycki, jak i żeń-szeń amerykański obniżają poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą typu 2.
Jednocześnie należy zauważyć, że analizowano tylko kilka ginsenozydów (6-7 ginsenozydów), badania przeprowadzano na małych populacjach (obejmowały od 23 do 94 pacjentów), a obserwacje były krótkoterminowe (4-12 tygodni). Potrzebne są badania kliniczne na większą skalę, aby ocenić długoterminowe korzyści tego ziołowego suplementu w leczeniu cukrzycy typu 2”.

W jaki sposób żeń-szeń hamuje cukrzycę?

Żeń-szeń ma wiele mechanizmów wpływających na cukrzycę, w tym moduluje poziom glukozy we krwi poprzez poprawę funkcji komórek beta trzustki, które produkują, przechowują i uwalniają insulinę. Ponadto ekstrakt z żeń-szenia zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, proliferację komórek beta trzustki i wydzielanie insuliny, co poprawia kontrolę glikemii.

Żeń-szeń zwiększa również ekspresję transporterów glukozy, co powoduje wzrost wychwytu glukozy, jednocześnie hamując stres oksydacyjny i modulując stan zapalny, co zapobiega rozwojowi insulinooporności. Istnieją jednak sprzeczne badania, które sugerują, że wielkość ginsenozydów może mieć wpływ na ich działanie przeciwcukrzycowe.

Ginsenozydy Rb1, Re lub Rg1 należą do najszerzej badanych, ale ze względu na ich wielkość i strukturę cząsteczkową mają słabą biodostępność. Ginsenozydy o mniejszych rozmiarach, takie jak Rg3 i Rh1, mogą zapewniać lepsze efekty terapeutyczne. W procesie fermentacji powstają drobnocząsteczkowe ginsenozydy, co wyjaśnia, dlaczego sfermentowany żeń-szeń ma zwiększoną biodostępność, w tym lepsze wchłanianie i bioaktywność. Według badaczy z Nowej Zelandii:

„Wydaje się, że ginsenozydy o dużych cząsteczkach (Rb1, Rc, Re) mogą być formą przechowywania saponin w roślinach żeń-szenia, a nie aktywną formą in vivo. Pokrewne, ale mniejsze cząsteczki ginsenozydów (Rg3, Rh1) mogą być składnikiem aktywnym, który wywiera działanie terapeutyczne.”

Jakie inne korzyści dla zdrowia zapewnia żeń-szeń?

Ginsenozydy zawarte w żeń-szeniu mają szeroki zakres aktywności fizjologicznej, w tym wpływ na układ nerwowy, układ krążenia i układ odpornościowy. Polisacharydy zawarte w żeń-szeniu są aktywne biologiczne, dzięki czemu pomagają w regulacji układu odpornościowego, zapewniając jednocześnie działanie przeciwnowotworowe, przeciwdepresyjne i antyoksydacyjne.

Żeń-szeń może być korzystny w przypadku zaburzeń neurologicznych związanych z wiekiem, w tym we spomaganiu leczenia choroby Alzheimera. Ponadto chroni przed uszkodzeniem skóry wywołanym promieniowaniem i zapobiega otyłości. Podobnie jak wiele ziół, żeń-szeń może działać jako ogólny tonik zdrowotny o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, przeciwnowotworowym i neuroprotekcyjnym. W recenzji dotyczącej właściwości żeń-szenia amerykańskiego (AG), autorzy zachwalali jego potencjał prozdrowotny, stwierdzając:

„AG ma duży potencjał wywoływania korzystnych skutków zdrowotnych u ludzi i powinien być dalej badany w celu sformułowania precyzyjnych zaleceń żywieniowych, a także oceny jego wartości w zapobieganiu i leczeniu niektórych zaburzeń i chorób, w tym nowotworów”.

Złożone składniki aktywne zawarte w żeń-szeniu wykazują następujące efekty:

Przeciwnowotworowe

Przeciwstarzeniowe

Przeciwniedokrwienne, zmniejszające ryyzko uszkodzenia mózgu

Immunomodulujące

Regulujące funkcje centralnego układu nerwowego

Hamujące uszkodzenia wątroby

Łagodzące niedokrwienie mięśnia sercowego

Przeciwbiałaczkowe

Regulujące wzrost i metabolizm

Bakteriostatyczne

Cukrzyca może być odwracalna dzięki odpowiedniej strategii

Żeń-szeń powinien być częścią kompleksowego planu wspierania zdrowia, szczególnie w przypadku osób ze złożonymi zaburzeniami funkcjonowania organizmu, takim jak cukrzyca. Cukrzyca typu 2 jest stanem możliwym do opanowania – i często odwracalnym – pod warunkiem odpowiedniej opieki medycznej i dokonania pozytywnych zmian stylu życia.

W obecnej sytuacji leczenie cukrzycy kosztuje w USA około 230 miliardów dolarów rocznie, jednak śmiertelność z powodu cukrzycy jest o 42% wyższa niż w 10 innych krajach uprzemysłowionych, co świadczy o smutnym stanie opieki diabetologicznej. Post lub ograniczone czasowo jedzenie (TRE) powinno być istotną częścią leczenia cukrzycy, ale jest to coś, o czym rzadko wspomina się w kręgach medycznych.

TRE to prosta, potężna interwencja, która naśladuje nawyki żywieniowe naszych przodków i przywraca organizmowi bardziej naturalny stan, który pozwala na uzyskanie wielu korzyści metabolicznych. TRE polega na ograniczeniu okna żywieniowego do 6-8 godzin dziennie zamiast najczęściej używanego okna trwającego co najmniej 12 godzin.

TRE promuje wrażliwość na insulinę i poprawia zarządzanie poziomem glukozy we krwi poprzez zwiększenie szybkości wychwytu glukozy za pośrednictwem insuliny, co jest ważne dla leczenia cukrzycy typu 2. W innym badaniu, gdy 15 mężczyzn zagrożonych cukrzycą typu 2 ograniczyło jedzenie do 9 godzinnego okna czasowego, zaobserwowano obniżenie średniego poziomu glukozy na czczo, niezależnie od tego, kiedy rozpoczęło się „okno jedzenia”.

Ponadto, jak wspomniano, nie ma nic bardziej destrukcyjnego dla organizmu niż kwas linolowy zawarty w olejach z nasion, ponieważ przyczynia się do rozwoju chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca. Kwas linolowy znajduje się praktycznie w każdej przetworzonej żywności, w tym w produktach restauracyjnych, sosach i dipach do sałatek, a ponadto jest ukryty w „zdrowej” żywności”, takiej jak kurczak i wieprzowina. Oprócz wdrożenia TRE, redukcja spożycia LA jest niezbędna do zapobiegania i leczenia cukrzycy.

Najlepiej byłoby rozważyć zmniejszenie spożycia kwasu linolowego do 2 lub 3 gramów dziennie, co jest zbliżone do ilości w diecie naszych przodków, zanim wszystkie przewlekłe schorzenia, w tym otyłość, cukrzyca, choroby serca i nowotwory, stały się powszechne.

Jeśli nie masz pewności, ile kwasu linolowego spożywasz, wprowadź informacje o spożywanych produktach do Cronometer — bezpłatnego narzędzia do monitorowania wartości odżywczych online — aplikacja obliczy całkowite spożycie kwasu linolowego. Kluczem do dokładnej analizy jest zważenie spożywanych produktów za pomocą cyfrowej wagi kuchennej, aby można było wprowadzić wagę z dokładnością do grama.

Chronometr poinformuje Cię, ile kwasów omega-6 otrzymujesz z pożywienia - możesz założyć, że 90% z tego to kwas linolowy. Spożycie LA powyżej 10 gramów może powodować problemy zdrowotne, więc należy unikać żywności o wysokiej zawartości LA. Oznacza to wyeliminowanie wszystkich następujących olejów:

Sojowy

Kukurydziany

Rzepakowy

Olej z krokosza barwierskirgo

Słonecznikowy

Arachidowy

Do innych produktów spożywczych o wysokiej zawartości LA należą frytki smażone w oleju roślinnym, komercyjne sosy do sałatek i inne sosy, praktycznie wszystkie przetworzone produkty spożywcze i wszelkie smażone fast foody. Pamiętaj, że dieta z dodatkiem pożytecznych ziół, takich jak żeń-szeń, może istotnie wspierać uzyskanie i utrzymanie optymalnego zdrowia, ale warto również rozwiązać podstawowe problemy związane z dietą i stylem życia, które leżą u podstaw problemu.

Źródła i odniesienia