W SKRÓCIE
- Badania wykazały, że spożywanie fermentowanego czarnego czosnku (ABG) obniżyło rozkurczowe ciśnienie krwi u mężczyzn z umiarkowaną hipercholesterolemią.
- Wiadomo również, że czosnek ma pozytywny wpływ na choroby sercowo-naczyniowe i metaboliczne, w tym miażdżycę, zakrzepicę i cukrzycę. Dwa gramy świeżego czosnku mogą podnieść poziom tlenku azotu w osoczu, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania śródbłonka.
- Związki siarkoorganiczne zawarte w czosnku przyczyniają się do poprawy funkcjonowania mikrobioty jelitowej, mózgu i pamięci. Czosnek ma właściwości przeciwwirusowe i antybakteryjne oraz pomaga zmniejszyć ryzyko niektórych nowotworów, takich jak rak piersi.
Według dr. Mercoli
Badanie wykazało, że fermentowany czarny czosnek (ABG) oprócz zmian w diecie może obniżyć rozkurczowe ciśnienie krwi u mężczyzn. To nie pierwsze badanie, które pokazuje, że czosnek ma właściwości zdrowotne. Czosnek był stosowany od wieków, o czym świadczą choćby wzmianki na sumeryjskich glinianych tabliczkach z 2600 p.n.e. W starożytnym Egipcie czosnek podawano klasie robotniczej, aby zwiększyć wydajność pracy, a na pierwszych Igrzyskach Olimpijskich sportowcy używali czosnku, aby zwiększyć swoją wytrzymałość.
Czosnek był również używany w tradycyjnej medycynie chińskiej do poprawy trawienia oraz leczenia biegunki i inwazji robaków. W Indiach czosnek był używany w celu poprawy gojenia, leczenia zmęczenia, problemów trawiennych, chorób serca i zapalenia stawów. Według artykułu opublikowanego w Journal of Nutrition, kilka kultur doszło do tego samego wniosku na temat roli, jaką czosnek odgrywa w zdrowiu i chorobie. Autorzy atykułu napisali:
„Wraz z nadejściem renesansu w Europie coraz większą uwagę zwracano na medyczne zastosowania roślin. Jeden z najbardziej znanych lekarzy XVI wieku, Pietro Mattioli ze Sieny, napisał wiele prac o czosnku, a jego praca została przetłumaczona na kilka innych języków. Przepisywał czosnek na zaburzenia trawienia, inwazje robaków i choroby nerek, a także jako pomoc matkom podczas trudnego porodu.
Jednak w Anglii czosnek pozostał pożywieniem klasy robotniczej, co nie przeszkadzało zamożniejszym Anglikom cieszyć się terapeutycznymi właściwościami czosnku, tj. polecano go na zaparcia, ból zęba, opuchliznę, ukąszenia zwierząt i zarazę”.
Według Centers for Disease Control and Prevention, 47% dorosłych Amerykanów ma zbyt wysokie ciśnienie krwi. Jest ono obecnie definiowane jako ciśnienie skurczowe większe niż 130 miligramów słupa rtęci (mmHg) lub ciśnienie rozkurczowe większe niż 80 mmHg. Dane pokazują, że spożywanie fermentowanego czarnego czosnku może mieć korzystny wpływ na osoby z wysokim ciśnieniem krwi.
Fermentowany czarny czosnek pomaga obniżyć rozkurczowe ciśnienie krwi
Według naukowców jedzenie czarnego czosneku przynosi poprawę w zakresie różnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zakres korzyści jest związany z procesem starzenia i związkami chemicznymi znajdującymi się w czosnku.
Celem badania była analiza wpływu dziennego spożycia ekstraktu z fermentowanego czarnego czosnku (AGE) ze standaryzowaną S-allilo-L-cysteiną (SAC) na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u osób z umiarkowaną hipercholesterolemią i przestrzegających zaleceń żywieniowych.
Badacze włączyli 67 osób do tego krzyżowego, podwójnie zaślepionego badania interwencyjnego. Wszyscy uczestnicy badania spożywali 250 mg kombinacji SAC/AGE dziennie lub placebo przez sześć tygodni. Nastepnie przeszli trzytygodniowy okres wypłukiwania, a przez kolejne sześć tygodni stosowali odwrotną interwencję.
Pod koniec badania naukowcy odkryli, że niektóre biomarkery ryzyka chorób sercowo-naczyniowych uległy zmniejszeniu u osób przyjmujących ekstrakt ABG. Obejmowało to obniżenie rozkurczowego ciśnienia krwi o 5,85 mmHg w porównaniu do osób przyjmujących placebo, zwłaszcza u mężczyzn z rozkurczowym ciśnieniem krwi powyżej 75 mmHg.
Dr Rosa M. Valls z Universitat Rovira i Virgili w Reus w Hiszpanii skomentowała w artykule opublikowanym w Medscape: „Obserwowane obniżenie DBP (rozkurczowego ciśnienia krwi) przez ekstrakt z ABG było podobne do efektów podejść dietetycznych, w tym wpływu diety DASH na ciśnienie krwi”.
Autorzy badania zauważyli, że wcześniejsze badania naukowe nie skupiały się na ABG, ale raczej na innych rodzajach czosnku i miały ograniczenia związane z projektem badania. Podczas badania naukowcy odkryli, że 96,5% osób badanych przestrzegało protokołu i nie zgłoszono żadnych zdarzeń niepożądanych. Różnice w rozkurczowym ciśnieniu krwi były statystycznie istotne po sześciu tygodniach.
Według Medscape, wzrost skurczowego ciśnienia krwi wpływa również na wyniki ryzyka sercowo-naczyniowego, a zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi niezależnie wpływają na zdarzenia związane z chorobami serca.
Czosnek ma korzystny wpływ na serce i poziom glukozy we krwi
Czosnek nie tylko wpływa na ciśnienie krwi, ale ma również pozytywny wpływ na choroby sercowo-naczyniowe i metaboliczne, w tym miażdżycę, zakrzepicę i cukrzycę. Czosnek ma działanie przeciwdrobnoustrojowe i silne właściwości przeciwutleniające, które wspierają zdrowie i stymulują funkcje odpornościowe. Badania pokazują również, że fermentowany czosnek jest silniejszym przeciwutleniaczem niż świeże ząbki czosnku.
Dodatkowo proszek czosnkowy wykazał działanie promujące zachowanie elastyczności aorty u osób w podeszłym wieku. Aorta jest największą tętnicą w ciele, która wychodzi bezpośrednio z serca. Sztywność aorty jest powszechnie spotykana w procesie starzenia się i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zawału serca, niewydolności serca, udaru mózgu i chorób serca. Jednak jedno z badań wykazało, że starsi pacjenci, którzy przyjmowali proszek czosnkowy, mieli lepszy wynik w zakresie elastyczności aorty.
Drugie badanie wykazało, że u osób przyjmujących 2 gramy świeżego czosnku wzrosło stężenie tlenku azotu (NO) w osoczu. Jest to rozpuszczalny gaz, który organizm wytwarza z aminokwasu L-argininy. Chociaż jest wolnym rodnikiem, jest również ważną biologicznie cząsteczką sygnalizacyjną niezbędną do prawidłowego funkcjonowania śródbłonka i ochrony mitochondriów.
NO jest również silnym środkiem rozszerzającym naczynia krwionośne, który promuje zdrowy przepływ krwi w celu skutecznego dotlenienia tkanek i narządów oraz pomaga w usuwaniu odpadów i dwutlenku węgla. Dodatkowo poprawia neuroplastyczność mózgu poprzez poprawę dotlenienia kompleksu somatomotorycznego - obszaru mózgu często dotkniętego we wczesnych stadiach demencji.
Według Centers for Disease Control and Prevention, ponad 37 milionów ludzi mieszkających w USA ma cukrzycę. Cukrzyca typu 2 rozwija się częściej u osób powyżej 45 roku życia i może objawiać się niewielką liczbą objawów. Jednym z tych objawów jest podwyższony poziom glikozy we krwi.
Ponieważ u diabetyków komórki są narażone na większe ilości glukozy, stają się odporne na insulinę. Insulina jest potrzebna do przeniesienia glukozy z krwi do komórek. Jednym ze sposobów na kontrolowanie poziomu glukozy we krwi jest zatrzymanie większej ilości insuliny w krwiobiegu. Jednak nawet 80% jest usuwane przy pierwszym przejściu przez wątrobę, co zmniejsza ilość dostępnej insuliny.
Badania wykazały, że związki zawarte w czosnku zapobiegają metabolizmowi insuliny, a tym samym powodują wzrost jej poziomu w organizmie. W celu oceny wpływu alliiny (jednego ze związków zawartych w czosnku) na poziom glukozy we krwi przeprowadzono badania na zwierzętach. W jednym z badań myszom podawano wodę pitną z alliną i bez alliiny przez osiem tygodni.
Nie zaobserwowano zmian w masie ciała, energii ani złogach tłuszczu, ale osoby pijące wodę z alliną wykazywały zwiększoną wrażliwość na insulinę i lepszy profil lipidowy. Naukowcy uważają, że można to również przypisać zdolności związku do modulowania mikroflory jelitowej.
Związki siarkoorganiczne przyczyniają się do prozdrowotnych właściwości czosnku
Organosulfidy to fitozwiązki powszechnie występujące w czosnku i cebuli. Badania epidemiologiczne wykazały, że związki te mają działanie przeciwnowotworowe. Zawierają siarkę, która jesy niezbędnym składnikiem enzymów, białek i witamin.
Dokładny mechanizm działania związków siarkoorganicznych w ochronie komórek nie jest jasny. Wiadomo, że hamują tworzenie adduktów DNA lub segmentów DNA związanych z potencjalnie rakotwórczymi substancjami chemicznymi. Organiczne związki siarki wykazały również aktywność przeciwko proliferacji komórek nowotworowych oraz mogą pośredniczyć w rozpoczęciu apoptozy.
Związki siarki mają również właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe. Są one związane ze zmniejszeniem syntezy cholesterolu w wątrobie, co obniża poziom cholesterolu całkowitego. W badaniach in vitrohamują agregację płytek krwi, co potencjalnie może zmniejszyć ryzyko zdarzeń zakrzepowych, w tym udaru móżgu i zatorowości płucnej, oraz chronić układ sercowo-naczyniowy.
Korzyści z czosnku dla jelit, mózgu i pamięci
Jedno z badań, zaprezentowane na dorocznym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Fizjologicznego w 2019 roku przez naukowców z University of Louisville, uwiarygodniło status czosnku jako pożywienia o potężnych właściwości leczniczych. W badaniu wzięły udział 24-miesięczne myszy, co u ludzi odpowiada wiekowi 56-69 lat.
Niektóre myszy otrzymały siarczek allilu, co doprowadziło do poprawy pamięci długoterminowej i krótkotrwałej oraz poprawy zdrowia bakterii jelitowych w porównaniu z myszami kontrolnymi, które nie otrzymywały suplementu. Myszy przyjmujące związki czosnku miały również wyższą ekspresję genu czynnika natriuretycznego pochodzenia neuronalnego (NDNF), który jest genem niezbędnym do konsolidacji pamięci.
Zmniejszona ekspresja NDNF może być powiązana ze spadkiem funkcji poznawczych. Jeden z autorów badania skomentował wyniki w komunikacie prasowym: „Nasze odkrycia sugerują, że spożywanie czosnku zawierającego siarczek allilu może pomóc w utrzymaniu zdrowych mikroorganizmów jelitowych i poprawie zdrowia poznawczego u osób starszych”.
Istnienie związku między bakteriami jelitowymi a zdrowiem neurologicznym nie jest nowością. Dane pokazują, że osoby z demencją mają inny skład mikroflory jelitowej niż osoby bez. Badanie opublikowane w czasopiśmie Protein & Cell wyjaśniło, że:
„…mikrobiota przewodu pokarmowego jest bezpośrednio powiązana z patogenezą demencji poprzez wywoływanie chorób metabolicznych i niewielki postęp stanu zapalnego. Modulacja mikroflory (np. za pomocą probiotyków) to nowa proponowana strategia leczenia tych zaburzeń, także w skojarzeniu z leczeniem psychiatrycznym w przypadku demencji i innych powiązanych chorób”.
Dane badawcze wspierają również stosowanie ekstraktu z fermentowanego czarnego czosnku (AGE) w celu poprawy pamięci krótkoterminowej i łagodzenia zapalenia układu nerwowego u zwierząt z chorobą podobną do choroby Alzheimera. W tym badaniu wykorzystano świeży czosnek, który został poddany procesowi starzenia, aby stworzyć ekstrakt i wyprodukować SAC, który znajduje się w znacznie większych ilościach w fermentowanym czosnku i czarnym fermentowanym czosnku niż w surowym czosnku. AGE może również chronić mózg na inne sposoby, w tym:
- Chroni przed chorobami neurodegeneracyjnymi;
- Zapobiega uszkodzeniom mózgu po niedokrwieniu;
- Chroni komórki nerwowe przed apoptozą;
- Zapobiega indukowanej przez β-amyloid śmierci oksydacyjnej.
Według artykułu opublikowanego w czasopiśmie Nutrients, terapia z wykorzytaniem AGE lub S-allilocysteiny „zapobiega degeneracji płata czołowego mózgu, poprawia uczenie się i zapamiętywanie oraz wydłuża żywotność”. Ten sam ekstrakt może zwiększyć różnorodność i obfitość flory jelitowej już po trzech miesiącach. Świeży czosnek wykazał również potencjał do poprawy funkcji pamięci, w tym retencję pamięci.
Czosnek zwalcza infekcje i nowotwory
Jak wspomniano powyżej, czosnek i cebula zawierają fitoczwiązki, które wykazały działanie przeciwnowotworowe. W badaniu populacyjnym przeprowadzonym w Portoryko zauważono, że na wyspie występuje niższy wskaźnik zachorowań na raka piersi w porównaniu z kontynentem.
Naukowcy z Uniwersytetu w Buffalo szukali dowodów na powiązanie jedzenia cebuli i czosnku z zapobieganiem rakowi piersi. Odkryli odwrotną zależność między spożyciem czosnku i cebuli a ryzykiem raka płuc, prostaty i żołądka.
Główny badacz, Gauri Desai, powiedział w komunikacie prasowym: „Odkryliśmy, że wśród portorykańskich kobiet łączne spożycie cebuli i czosnku, a także sofrito, wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem raka piersi”. Sofrito to podstawowy sos na bazie pomidorów, powszechnie stosowany w daniach portorykańskich.
Dane ujawniły, że „kobiety, które spożywały sofrito częściej niż raz dziennie, miały o 67% mniejsze ryzyko rozwoju raka piersi w porównaniu z kobietami, które nigdy go nie jadły”. Desai zwrócił uwagę, że to całkowita ilość zjedzonej przez kobiety cebuli i czosnku zapewnia efekt ochronny, a nie samo sofrito.
Dane wykazały również, że czosnek jest naturalnym środkiem przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym. Zasugerowano, że do przygotowywania hamburgerów można stosować ekstrakty z czosnku w celu ograniczenia wzrostu gronkowca złocistego w hamburgerach. Chociaż czosnek może być stosowany jako aromat, ma również właściwości antybakteryjne przeciwko niektórym bakteriom Gram-dodatnim i Gram-ujemnym.
Właściwości przeciwwirusowe suplementów czosnku
Czosnek ma również długą historię badań dotyczących właściwości przeciwwirusowych. Jedno z badań z 1985 r. wykazało, że czosnek wykazuje działanie przeciw wirusowi grypy typu B i opryszczce pospolitej. Badanie przeprowadzone w sezonie grypowym, w któym udział wzięło 146 osób, wykazało, że osoby stosujące suplementy czosnku rzadziej chorowały, a jeśli zachorowały, szybciej wracały do zdrowia. Osoby stosujące placebo chorowały częściej niż raz w okresie 12 tygodni.
W historycznym przeglądzie literatury stwierdzono, że czosnek jest aktywny wobec kilku wirusów, w tym wirusów grypy, przeziębienia, HIV, opryszczki typu I i II oraz rinowirusa. Na początku pandemii COVID-19, wietnamscy naukowcy potwierdzili właściwości przeciwwirusowe czosnku i wykazali, że dwa z najczęściej występujących związków siarkoorganicznych zawartych w olejku eterycznym z czosnku wykazują aktywność przeciwko SARS-CoV-2.
Naukowcy napisali, że wyniki badań laboratoryjnych „sugerują, że olejek eteryczny z czosnku jest cennym naturalnym źródłem związków antywirusowych, dzięki czemu przyczynia się do zapobiegania infekcji koronawirusowej”.
W jednym z tureckich badań opublikowanych później podczas pandemii stwierdzono, że czosnek wpływa na uwalnianie leptyny z tkanki tłuszczowej, co pomaga regulować uczucie sytości i odgrywa istotną rolę w regulacji zapalnych cytokin. Badacze doszli do wniosku, że czosnek może pomóc „powstrzymać produkcję i wydzielanie cytokin prozapalnych, a także leptyny – hormonu pochodzącego z tkanki tłuszczowej, który ma charakter prozapalny”.
Czosnek ma bardzo charakterystyczny smak i zapach, więc jeśli nie przepadasz za jego ostrym smakiem lub chcesz dodatkowo wzmocnić efekty zdrowotne, rozważ włączenie do diety fermentowanego czarnego czosnku (ABG), który jest wytwarzany przez fermentację całych cebulek świeżego czosnku w kontrolowanych warunkach. Nawet osoby nienawidzące czosnku mogą polubić smak ABG. W artykule opublikowanym w czasopiśmie Molecules naukowcy zauważyli, że ABG to preparat czosnkowy „o słodko-kwaśnym smaku i bez silnego zapachu”.
Wybierając świeży czosnek, pamiętaj, że ząbki czosnku muszą zostać zmiażdżone lub posiekane, ponieważ to stymuluje uwalnianie enzymu, który z kolei katalizuje tworzenie allicyny. Aby aktywować właściwości lecznicze czosnku, zmiażdż ząbek czosnku lub drobno posiekaj przed spożyciem.
Badania pokazują, że można zmniejszyć nieprzyjemny zapach oddechu po spożyciu czosnku, żując surowe jabłko, liście mięty lub sałatę. To pozwoli na spożywanie czosnku i nie martwienie się nieprzyjemnym zapachem.
Źródła i odniesienia
- Medscape, April 15, 2022
- Nutrients, 2022; 14(3)
- Nutrition Journal, 2002;1:4 Section 3 line 4
- The Journal of Nutrition, 2001;131(3)
- The Journal of Nutrition, 2001;131(3) Renaissance Section
- Centers for Disease Control and Prevention, September 27, 2021
- Food and Nutrition Research, 2017;61(1)
- Frontiers in Microbiology, 2021; doi.org/10.3389/fmicb.2021.613077
- Phytotherapy Research, 2003;17(2)
- Food Science and Biotechnology, 2018;27(1)
- Integrated Blood Pressure Control, 2014;29
- Circulation, 1997;96(8)
- Journal of Interferons and Cytokine Research, 2007;27(5)
- Current Vascular Pharmacology, 2012;10(1)
- Frontiers in Physiology, 2015;6
- Circulation, 1996;93
- Journal of Neuroscience, 2011;31(19)
- Centers for Disease Control and Prevention, Type 2 Diabetes
- Physiology, 2019; doi.org/10.1152/physiol.00048.2018
- Diabetes.co.uk, October 17, 2011
- Scientific Reports, 2018;8: 3527
- Molecular Aspects of Medicine, 2010;31(6):540
- Encyclopedia Britannica, Organosulfur Compounds
- Saudi Pharmaceutical Journal, 2010;18(1):51
- Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences, 2015;7(S1):S197
- Oregon State University, Garlic and Organosulfur Compounds
- Lipids,1996;31(12):1269
- Thrombosis Research,2002;108(5-6):317
- Science Daily, April 8, 2019
- Protein Cell. 2017 Feb; 8(2): 90
- Nutrients, 2017;9(1)
- Frontiers in Nutrition, 2018; 5
- Journal of Medicinal Food, 2008;11(4)
- University at Buffalo, September 23, 2019
- Jundishapur Journal of Microbiology, 2014;7(11):e13134
- Plant Medica, 1985:460
- International Journal of Medicine and Medical Science, 2013;5(9):401
- ACS Omega, 2020;5(14):8312
- Medical Hypothesis, 2020;144
- Molecules. 2017 Jun; 22(6): 919
- J Food Sci. 2016 Oct;81(10):C2425-C2430